“Sandblast” หรือ “การพ่นทราย” คือ เทคนิคการขัดผิววัสดุด้วยแรงดันอากาศ โดยใช้เม็ดทรายหรือวัสดุอื่น ๆ ที่มีความคม พ่นไปกระทบกับพื้นผิวของชิ้นงาน ซึ่งสามารถทำได้หลายอย่าง ดังนี้

1. ขจัดคราบสกปรก สนิม และสีเก่า: การพ่นทรายสามารถขจัดคราบสกปรก สนิม และสีเก่าออกจากพื้นผิววัสดุต่าง ๆ ได้อย่างรวดเร็วและมีประสิทธิภาพ เหมาะสำหรับงานเตรียมผิวงานก่อนการทำสีใหม่ หรือชุบเคลือบ
2. ทำความสะอาด: การพ่นทรายสามารถใช้ทำความสะอาดพื้นผิววัสดุต่าง ๆ เช่น หินอ่อน หินแกรนิต กระจก โลหะ ไม้ โดยสามารถขจัดคราบตะไคร่น้ำ คราบฝังแน่น และสิ่งสกปรกอื่น ๆ ได้อย่างมีประสิทธิภาพ
3. เพิ่มความหยาบ: การพ่นทรายสามารถเพิ่มความหยาบให้กับพื้นผิววัสดุ เหมาะสำหรับงานที่ต้องการเพิ่มแรงยึดเกาะ เช่น การพ่นทรายบนพื้นผิวโลหะก่อนการทาสี หรือการพ่นทรายบนพื้นผิวคอนกรีตก่อนการปูกระเบื้อง
4. ตกแต่งพื้นผิว: การพ่นทรายสามารถใช้ตกแต่งพื้นผิววัสดุให้เกิดลวดลาย หรือ texture ที่สวยงาม เหมาะสำหรับงานตกแต่งภายใน หรืองานประติมากรรม
5. แกะสลัก: การพ่นทรายสามารถใช้แกะสลักลวดลายบนพื้นผิววัสดุต่าง ๆ เช่น กระจก หิน โลหะ โดยใช้เทคนิคการพ่นทรายแบบ Selective Etching

พ่นทราย Sand Blast

การพ่นทราย เรียกอีกอย่างหนึ่งว่า “Sand Blast” เป็นการใช้อนุภาคที่มีความแข็งและขนาดเทียบเท่ากับเม็ดทรายพ่นไปกระทบกับผิวของชิ้นงาน ทำให้เกิดความขรุขระแตกต่างกันไปตามขนาดของเม็ดทรายที่นำมาพ่น เพื่อขัดเอาเศษโละหะ หรือสนิมที่ติดอยู่บนเนื้อเหล็ก ออกไป และเป็นการเตรียมผิวงานก่อนที่จะทำการทำสีในขั้นตอนต่อไปจึงทำให้วิธีการพ่นทรายถูกใช้งานอย่างกว้างขวางในปัจจุบัน เพราะสามารถขจัดสนิมทั่วไป ถึงสนิมหนามากก็ออกได้อย่างรวดเร็ว สามารถพ่นทำงานตามซอกมุมได้ดีและยังได้ผิวที่มีความหยาบเพียงพอต่อการทำสี หรือการเคลือบผิวเพิ่มการยึดเกาะ ทำให้ไม่เกิดการหลุดล่อน อายุการใช้งานยาวนาน ลดค่าใช้จ่ายในการซ่อมแซมในระยะยาว คือว่าคุ้มค่าและได้รับความนิยมกันอย่างแพร่หลาย

ประโยชน์ที่จะได้รับจากการพ่นทราย Sand Blast
1. ได้ผิวงานที่สะอาดปราศจากสนิม ทำให้วัสดุเคลือบผิว สัมผัสเกาะกับเนื้อเหล็กจริงๆ
2. ได้ผิวที่มีความหยาบ เพื่อเพิ่มการยึดเกาะของวัสดุเคลือบผิว ทำให้สีไม่หลุดร่อน แม้มีแรงมากระเทาะอย่างรุนแรงก็ตาม
3. สามารถขัดผิวได้รวดเร็วกว่าการขัดวิธีอื่น ลดเวลาการทำงาน
4. กำจัดสนิมหนา และสนิมกินผิวเป็นหลุมๆ ซึ่งการขัดผิวบนผิวราบ หากเคลือบผิวทับไปก็จะทำให้สารเคลือบถูกสนิมดันออกมาได้ การพ่นทรายสามารถเข้าถึงทุกหลุม ทุกซอก ทุกมุม
5. ลดค่าใช้จ่ายในการซ่อมบำรุง เพราะผิวที่ผ่านการพ่นทรายจะมีการยึดเกาะที่ดีสามารถป้องกันการเกิดสนิม ทำให้อายุการใช้งานยาวนาน

วัสดุพ่นทราย ที่ใช้กันมากที่สุด
วัสดุพ่นเพื่อ ความสะอาด และสร้างผิวหยาบ
ทราย จัดเป็นทรายคัดขนาด เพื่อเลือใช้กับงานแต่ละงานตามความเหมาสม งานเหล็ก หรือคอนกรีต
Grit หรือเม็ดเหล็ก ก็จะมีขนาด ให้เลือกตามการใช้งานเช่นกัน งานเหล็ก หรือคอนกรีต วัสดุพ่นเพื่อ ความสะอาด และสร้างผิวมัน ลื่น (ด้านไม่เงา)
Glass bead เม็ดมีขนาดเล็กละเอียดกว่า และความ แข็งน้อยกว่าวัสดุชิ้นงานที่ต้องการพ่น มีขนาดให้เลือก ตามการใช้งาน งานขัดผิวสแตนเลส เพื่อขจัดรอยเชื่อม ให้ผิวเป็นเนื้อเดียวกัน มัน ลื่น ทำให้ชิ้นงานสวยดูดีมีราคา

สิ่งสำคัญในการพ่นทราย
1. เครื่องกำเนิดลมแรงดันสูง จะต้องมีแรงดันเพียงพอ และมีอัตราการไหลของลมเพียงพอกับเครื่องพ่นทรายแต่ละชนิด
2. เครื่องพ่นทรายและอุปกรณ์ต่างๆ จะต้องได้มาตรฐาน และอยู่ในสภาพพร้อมใช้ และเต็มประสิทธิภาพ การพ่นทรายถึงจะออกมาดี
3. คนพ่นทราย จะต้องเป็นผู้ผ่านการฝึกฝน และมีทักษะการทำงานที่เพียงพอต่อการพ่นทราย